آزمایش چکاپ
منظور از آزمایش های دوره ای یا چکاپ چیست؟
چکاپ در علم پزشکی به معنای تعیین سطح پایه سلامت هر فرد و انجام کلیه معاینات و آزمایش های لازم بر حسب سن و جنس جهت بررسی وجود بیماری هایی است که هنوز علامت دار نشده اند و یا دارای علائم خفیف و نامشخصی می باشند.
هرچه یک بیماری سریع تر شناسایی شود درمان آن نیز راحت تر انجام می شود و هزینه ی درمان نیز به مراتب کم تر خواهد بود. هدف از انجام آزمایش چکاپ نیز تشخیص به موقع است.
آزمایش چکاپ برای مردان و زنان با توجه به شرایط فیزیولوژیک بدن و هورمون های جنسی و تاثیراتی که این هورمون ها در بدن انسان دارند، ممکن است در برخی موارد کمی متفاوت باشد. برای مثال سیستم ایمنی در مردان نسبت به زنان ضعیف تر می باشد بنابراین آزمایش های عفونی در چکاپ مردان بیشتر از زنان دارای اهمیت می باشد ولی در زنان کمبود ویتامین ها و مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، ویتامین B12 و غیره شایع تر است بنابراین درخواست این آزمایشات در چکاپ زنان بسیار حایز اهمیت می باشد.
لیست آزمایش‌های پزشکی لازم برای چکاپ کامل:
آزمایش CBC یا شمارش کامل خون:
آزمایش معمول شمارش خون (CBC) برای بررسی 10 سطح مختلف از هر سلول اصلی در خون شامل : گلبول های سفید ، گلبول های قرمز و پلاکت ها ، انجام می شود.
اجزای مهم اندازه گیری شده توسط این آزمایش شامل شمارش گلبول های قرمز خون ، هموگلوبین و هماتوکریت است.
سطح غیر طبیعی این اجزا در خون ممکن است نشانگر موارد زیر باشد:
◼ کمبودهای غذایی ، مانند ویتامین B-6 یا B-12
◼ کمبود آهن
◼ مسائل مربوط به مغز استخوان
◼ التهاب بافت
◼ عفونت
◼ شرایط قلبی
◼ سرطان
آزمایش ادرار :
آزمایش ادرار همان‌طور که از نام آن مشخص است، با گرفتن نمونه‌ی ادرار انجام می‌شود. برای این آزمایش لازم است نمونه استریل و تمیز باشد، به این منظور لازم است ابتدای ادرار را بیرون بریزید و از بخش‌های میانی ادرارتان در ظرف جمع آوری ادرار بریزید. برای آزمایش ادرار لازم نیست ناشتا باشید. نمونه‌ی ادرار در اوایل صبح با ارزش‌تر است؛ زیرا غلظت بیشتری دارد. به همین دلیل است که مراکز آزمایشگاهی تنها در ساعات اولیه صبح نمونه‌گیری می‌کنند. در جریان چکاپ کامل بدن حتما از شما خواسته می‌شود تا یک نمونه از ادرارتان را هم تهیه کنید و به آزمایشگاه ارایه دهید.آزمایش ادرار برای بررسی بیماری‌ها مانند مانند عفونت ادراری، بیماری های کلیوی و دیابت استفاده می‌شود.
قند خون:
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید حتما بررسی شود میزان قندخون ناشتا و هموگلوبین A1C است چرا که بالا بودن میزان قندخون باعث بروزبیماری‌هایی چون نارسایی کلیه، کاهش دید و… می‌شود .
آزمایشات خون برای تعیین میزان چربی‌ها:
اگر میزان کلسترول وتری گلیسیرید در سطوح مناسبی باشند، احتمال سکته یا حمله قلبی در افراد مسن کاهش می‌یابد. در صورتی که نتایج تست حاکی از بالاتر بودن غیرعادی هر یک از این دو پارامتر باشند، آنگاه پزشک اصلاح رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی، یا مصرف داروهای ضدچربی (قرص چربی) را توصیه می‌کند.
آزمایش چکاپ تیروئید:
تیروئید غده ای پروانه ای شکلی در گردن است که موجب تولید هورمون تیروئید می شود. اختلالات تیروئید سبب تولید کم یا زیاد این هورمون می شود و به همین دلیل موجب پیدایش بسیاری از مشکلات در بدن می گردد. اختلالات مرتبط به تیروئید ممکن است به صورت کم کاری یا پرکاری اتفاق بیافتد. برای بررسی عملکرد تیروئید هورمون های تیروئیدی و هورمون هایی که بر عملکرد این غده تاثیر دارند، درخواست می شود که شامل
◼ T4
◼ T3
◼ TSH
◼ TPO
آزمایش ویتامین D:
بسیاری از مردم دچار کمبود ویتامین D هستند. این ویتامین به حفاظت از استخوان‌ها کمک می‌کند. ضمناً همین ویتامین در حفاظت از افراد در برابر بیماری‌های قلبی، دیابت، و برخی سرطان‌ها نیز مفید واقع می‌شود.
آزمایشات بیماری مقاربتی:
بسیاری از بیماری‌های مقاربتی (STD) با استفاده از نمونه خون قابل تشخیص است. این آزمایشات اغلب برای تشخیص دقیق تر با نمونه ادرار یا سواب بافت آلوده ترکیب می شوند.
بیماری‌های مقاربتی زیر را می توان با آزمایش خون تشخیص داد:
◼ کلامیدیا
◼ سوزاک
◼ تبخال
◼ HIV
◼ سیفلیس
آزمایش میزان هورمون‌های موجود در بدن:
شما می‌توانید از طریق آزمایش خون هورمون‌های بدن خود را اندازه‌گیری کنید.رایج‌ترین هورمون‌هایی که بررسی می‌شوند عبارتند از: هورمون بارداری ( BHCG )، هورمون‌های تیروئیدی، هورمون‌های جنسی
آزمایش ایدز (HIV):
اچ آی وی (HIV) یکی از بیماری های مقاربتی یا منتقله از راه جنسی است که ویروس HIV در ایجاد آن دخیل است. از آنجا که درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، پیشگیری از آن جزو اهداف اصلی سازمان بهداشت جهانی (WHO) است.
چکاپ CRP:
این آزمایش مربوط به بررسی وجود التهاب در بدن افراد، قبل از بروز بیماری است.
آزمایش مدفوع:
در بیشتر موارد این آزمایش را برای تشخیص وجود انگل یا قارچی مهمان در بدن بیمار انجام می شود. در بعضی موارد هم به خاطر فهمیدن اینکه در بدن بیمار آسیبی در دستگاه گوارش و یا حتی وجود آنالیزهای بیوشیمی صورت می گیرد. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه ی مشکلات دستگاه گوارش باشد.
آزمایش پوست:
تست پوست از تست‌های مهم دوران پیری است. مطابق اطلاعات بنیاد سرطان پوست، در آمریکا هر ساله ۵ میلیون نفر بدلیل ابتلا به سرطان پوست تحت درمان قرار می گیرند. بهترین روش مقابله با سرطان پوست در افراد مسن، تشخیص به موقع آن است. هرگونه ضایعه پوستی جدید یا مشکوک باید به موقع شناسایی بشود، با یکبار ملاقات با درماتولوژیست در سال، شرایط کُلی بدن مورد آزمایش قرار می گیرد.
آزمایش پاپ اسمیر (pap smear):
آزمایش پاپ اسمیر برای بررسی ناهنجاری های اولیه در دهانه ی رحم که در صورت عدم درمان می تواند منجر به سرطان دهانه ی رحم و برخی از عفونت های واژن یا رحم شود، انجام می شود. زنان با سن بین ۲۱ تا ۶۵ سال یا زنانی که از نظر جنسی فعال هستند، باید هر ۳ سال یک بار پاپ اسمیر را انجام دهند. البته طول این دوره در افراد متفاوت و با توجه به بیماری های زمینه ای، سابقه ی خانوادگی بیماری ها و نتایج پاپ اسمیر قبلی، متفاوت است.
زنان با سن کمتر از ۲۱ سال یا بیشتر از ۶۵ سال، در صورتی که علائم غیرطبیعی واژن مانند ترشحات غیرطبیعی، خونریزی واژینال یا خونریزی در بین دوره های قاعدگی، خونریزی یا درد پس از مقاربت جنسی دارند، باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم پاپ اسمیر انجام شود.
