تفاوت سرم خون با پلاسما

خون چیست؟

خون یک مایع از بدن است که از طریق شریان‌ها و وریدها به گردش درمی‌آید، بافت‌ها را با اکسیژن تغذیه می‌کند و کربن دی‌اکسید را دفع می‌کند. خون همچنین مسئول تامین مواد مغذی برای بافت‌ها و هورمون‌ها به سلول‌ها است و بخش مهمی از سیستم ایمنی است. خون از سلول‌های خونی قرمز، سلول‌های خونی سفید و پلاکت‌ها که در مایعی به رنگ کاه به نام پلاسما غوطه‌ور هستند، تشکیل شده است.

خون جزء مهم بدن انسان می باشد،که 7 الی 8 درصد وزن بدن را تشکیل میدهدو یک انسان بالغ بطور متوسط 5 لیتر خون دارد.

خون شامل ترومبوسیت یا پلاکت،اریتروسیت(گلبول قرمز)ولکوسیت(گلبول سفید) و حدود 54درصد پلاسما می باشد.

 

 

سرم خون:

سرم بخش مایع خون پس از لخته شدن است ودر واقع اگر خون را از سیستم چرخشی خارج کنیم لخته می شود.این لخته شامل مایع زرد روشن به نام سرم و عناصر سلولی است.درواقع سرم بخش مایع خون بدون فاکتورهای انعقاد یا سلول های خونی است.

 

 

ترکیبات سرم خون:

آب_پلاسما_آلبومین_گلوبولین ها_هورمون و آنزیم _موادنیتروژنی_موادمغذی_گازها_فیبرینوژن_آمینواسیدها

پلاسما:

پلاسما بخش مایع خون است که در آن سلول‌های خونی سفید، مواد مغذی و هورمون‌ها شناور هستند.

 

 

آب پلاسما:

بخش زیاد پلاسما(91درصد) آب است.آب پلاسما دو منشا دارد:

✔ آب غذایی

✔ آب متابولیک حاصل از آب میان بافتی سلول ها

 

 

تفاوت سرم خون و پلاسما خون:

پلاسما مایعی شامل سلول های خونی به صورت معلق است و سرم مایعی بدون فاکتور انعقادی یا سلول های خونی است.

هنگامیکه برای آزمایش خون به آزمایشگاه مراجعه میکنیم،واژه های پلاسما و سرم را می شنویم.تفاوت این دو مایع اغلب باعث ایجاد سردرگمی برای ما می شود زیرا بسیار شبیه به هم هستند؛در واقع هردو مایع شفاف و به رنگ زرد روشن(کاهی) هستند.گاهی رنگ پلاسما و سرم به دلیل همولیز(پاره شدن گلبول های قرمز،نامناسب بودن نمونه خونی یا عفونت فرد)به رنگ صورتی یا قرمز تغییر رنگ می دهد.همچنین اگر رنگ آن دو زرد تیره باشد فرد یرقان دارد و اگر کدر باشد ممکن است بدلیل وجود لیپیددر خون یا آلودگی توسط باکتری باشد.

فرآیند جداسازی پلاسما :

پلاسما به واسطه چرخش سریع یک نمونه خون در سانتریفیوژ بدست می‌آید که در آن سلول‌های خونی سنگین‌تر در کف ته‌نشین می‌شوند و پلاسمای خونی از لایه فوقانی با استفاده از یک پیپت جمع‌آوری می‌شود. برای جداسازی سرم به نمونه خونی فرصت تشکیل لخته داده می‌شود. بعد از این‌که تشکبل لخته کامل شد، نمونه احاطه می‌شود به عبارتی مایع با استفاده از یک اپلیکاتور استخراج می‌شود. این مایع بیشتر سانتریفیوژ می‌شود تا هر جزئی هرچند ناچیز از سلول‌ها یا لخته حذف شود.

 

 

استفاده از پلاسما در پزشکی:

پلاسما اغلب برای تزریق به افرادی که از هموفیلی یا دیگر اختلالات انعقاد خون، ضغف ایمنی، شوک یا سوختگی رنج می‌برند، استفاده می‌شود.

 

 

استفاده از سرم در پزشکی:

سرم اغلب برای تعیین نوع گروه خونی استفاده می‌شود.

سرم همچنین برای آزمایش‌های تشخیصی مختلف که برای تعیین سطوح hCG ، کلسترول، پروتئین‌ها، قند و دیگر موارد موجود در خون به کار می‌روند، استفاده می‌شود.

 

 

 

دلایل استفاده از پلاسما به جای خون:

مدت نگهداری پلاسما پس از جداشدن از خون افزایش می یابد به عنوان مثال پلاسمای منجمد می تواند تا یک سال ذخیره شود.نکته مهم در مورد پلاسما این است که می تواند در بدن بعد از 2 الی 3 روز جایگزین شود؛درحالی که خون کامل مدت زمان بیشتری را برای جایگزینی در بدن می خواهد.به همین علت بیشتر مواقع پلاسما به جای خون کامل اهدا می شود.

سرم نیز بدلیل وجود آنتی ژن های بیشتری از پلاسما و خون، برای آزمایش بهتر است و به همین علت سرم نیز از خون استخراج می شود.